Bu yazımızda çikolatanın faydaları öncelikli olmak üzere çikolatanın kalp sağlığı, kilo alma, diyabet, stres, zeka, enerji, kan basıncı ve sinir sistemi üzerindeki etkilerinden bahsedeceğiz. Çikolata çeşitleri olarak; bitter çikolata, beyaz çikolata ve sütlü çikolatanın farklarından ve çikolatanın yan etkilerindende bahsetmeye çalışacağız.
Çikolata Çeşitleri
Bitter çikolata
Bitter çikolata sadece çikolata likörü eklenen, kakao yağı, şeker, emülgatörler (genellikle lesitin) ve vanilya veya diğer tatlandırıcılardır. Bitter çikolata, dokusunun yumuşaması için süt yağı içerebilir, ancak genellikle sütün tadından yoksundur. Bitter çikolata genellikle daha yüksek kakao yüzdesine sahiptir, bu da içinde diğer çikolatalardan daha yüksek kakao çekirdekleri olduğu anlamına gelir.
Sütlü çikolata
Hepsi bitter çikolata gibidir, ancak süt katılarıyla eklenmiştir. Tatlı ve kremalı sütlü çikolata genellikle soğuk ve köpüklü sütten yapılmaz. Genellikle süt tozu gibi görünen kuru süt katılarıyla yapılır. Sütlü çikolata ağırlıkça en az yüzde 10 kakao likörü ve en az yüzde 12 süt katı maddesi içerir.
Beyaz çikolata
Beyaz çikolata olarak bilinir, kakao yağı içerir (sütlü çikolata eksi kakao katıları). Kakao yağı, şeker, süt katıları, lesitin ve vanilyaya ek olarak, beyaz çikolata başka tatlandırıcılar içerebilir. En az yüzde 20 kakao yağı, yüzde 14 katı süt ve yüzde 55’ten fazla şeker içermez.
Çikolata ve Sağlık
Çikolata kalorisi yüksektir ve karbonhidrat, şeker ve yağların yanı sıra bir dizi protein içerir. B12 vitamini, niasin, riboflavin, E vitamini ve fosfor, manganez, çinko gibi mineraller açısından zengindir. Ayrıca kalsiyum, magnezyum, potasyum ve demir içerir. Çikolata, özellikle kakao çekirdeklerinden yapılan bitter çikolata çeşidi, flavonoidler ve polifenoller gibi çeşitli güçlü antioksidanlar içerir.
İşte pek çok kişinin beklemediği çikolatanın sağlığa faydaları:
1. Kalp riskini azaltır
Çikolata alımı kardiyovasküler riski azaltır. Stearik asit, kakaoda bulunan doymuş bir yağ asidi olmasına rağmen kolesterol seviyelerine katkıda bulunmaz. Şişmiş arterlerin neden olduğu kalp krizi ve ateroskleroz olasılığını azaltabilir.
Kakaonun ayrıca kötü kolesterol seviyelerini düşürdüğü ve iyi kolesterol seviyelerini arttırdığı bilinmektedir. Flavonoidlerin antioksidan özellikleri, kalbi serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan da korur.
2. Kilo verin
Gerçek şu ki, kadınlar çikolatanın sağlığa faydaları konu olduğunda kilo verebileceklerini pek düşünmüyorlar.
Ancak, hala biraz bitter çikolata yerken kilo verme olasılığı var gibi görünüyor.
Araştırmalar, bitter çikolataların sütlü çikolatadan daha çok doyurucu olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, biraz bitter çikolata yemek, tatlılar, yağlar veya tuzlu yiyecekler için özlemi azaltacaktır. Bu, günlük olarak bitter çikolata almamıza izin verildiği ve diyete bağlı kalmayı kolaylaştıracağı anlamına gelir.
3. Sinir sistemini koruyun
Bir çalışma, bitter çikolatada bulunan bileşikler olan epikateşinler ve flavonoidlerin beyni felçten korumaya yardımcı olduğunu gösterdi. Bir çalışmada, bu bileşiklerin Alzheimer hastalığı gibi sinir bozuklukları riskini azaltmaya yardımcı olduğu da bulundu.
4. Öksürük ve soğuk algınlığı tedavisi
Kakao, içerdiği C vitamini, alkaloidler ve flavonoidler nedeniyle öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelir. İçeriğindeki stearik asit, palmitik asit ve oleik asit gibi yağ asitleri boğaz ağrısı, inatçı öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelir.
5. Diyabeti önleyin
Şeker hastalığının günümüzdeki en önemli sağlık sorunlarından biri olduğunu hepimiz bilmekteyiz. Kulağa ilginç gelse de çikolata yemenin faydaları şeker hastalığını önleme yeteneğine de dahildir. Bir çalışmada, katılımcılar 15 gün boyunca günde bir parça bitter çikolata aldı. Deneme süresinden sonra insülin direncinin %50 oranında azaldığını gördüler. Uzmanlar bunun nedeninin flavonollerin nitrik oksit üretimini artırması olduğunu söylüyor. Bu, vücudun insülin duyarlılığını düzenlemesine yardımcı olur.
6. Stresi azaltın
Kakao, sakinleştirici etkisi olan bir amino asit olan triptofan içerir. Bu, gerginlik ve stres durumlarında sakinleştirici ve ferahlatıcı bir etkiye sahiptir.
Ayrıca kakao, tümü uyarıcı olan alkaloidler, teobromin ve feniletilamin (özellikle antidepresanlar olarak bilinen aminler) olan polifenoller kafein içerir. Bunlar çok etkili duygu durum düzenleyicileri ve antidepresanlardır.
7. Kan basıncını kontrol edin
Kakaodaki flavonoidler, kandaki nitrik oksit seviyelerini arttırdığı ve uygun kan basıncının korunmasına yardımcı olduğu görülen prosiyanidinler, epikateşinler ve kateşinler gibi içerir. Nitrik oksit, kanın kalınlaşmasını önlemeye ve akışkanlığı korumaya yardımcı olur, böylece arterler ve damarlar üzerindeki basıncı azaltır ve nihayetinde kan basıncını kontrol eder.
Öte yandan, düşük tansiyondan muzdarip kişilerde, kafein ve teobromin gibi uyarıcıların yanı sıra çikolatada bulunan şekerler, stres seviyelerini iyileştirmek için kan basıncını yükseltmeye yardımcı olur.
8. Enerji seviyelerini artırın
Stearik asit ve palmitik asit (her ikisi de doymuş) ve oleik asit (doymamış) gibi yağ asitleri, saf kakao gibi kolesterol birikimi riski olmadan enerji sağlamaya ve de kilo vermeye yardımcı olur. Kakao çikolataya dönüştürüldüğünde alabileceğiniz kolesterol miktarı, içinde kullanılan sütün (ton, yarı ton veya tam krema) ve süt ürünlerinin (tereyağı, süt katıları) türüne ve yaptığınız egzersize bağlıdır. Çikolatadaki şeker ayrıca vücuda enerji verir ve yatıştırır.
9. Daha yüksek zeka
Çikolata bizi daha uyanık yapar, bu da dolaylı olarak zekayı artırmaya da yardımcı olabilir. Flavonoidler beyne gönderilen kan akışını hızlandırır ve arttırır. Bir çalışma, sınav sırasında bir çocuğa çikolata vermenin matematik çözme yeteneğini geliştireceğini söylüyor.
10. Güneşten korunma
Cildi çikolata ile etkili bir şekilde nemlendirin ve artık tıkanmış gözenekler için endişelenmemize gerek kalmayacak. Birçoğu çikolata için bunun tam tersi olduğunu düşünebilir, ancak aslında tıkanmış gözenekler sorununa yardımcı olan hidrojene bir yağdır.
Yukarıdakilere ek olarak, çikolatanın daha birçok faydası vardır. Bunlar arasında oksidasyonu arttırmak, fetal gelişimi iyileştirmek, vizyonu geliştirmek, prebiyotik olarak hareket etmek, ishali ve diğerlerini önlemek bulunmaktadır.
Çikolatanın duygu ve ruh halini değiştirmedeki faydaları
Çikolatanın hem olumsuz hem de olumlu etkileri vardır. Bazı insanlar, üzgün veya depresyonda olduklarında, çikolata için can atıyorlar. Çikolata yerken duygularının arttığını ve kendilerini daha iyi hissettiklerini bildirdiler. Bu ruh halinin uyanışı geçicidir, bu etki geçtiğinde tekrar eski hallerine dönerler.
Çikolata, triptofanın beyne girme hızını artıran karbonhidratlar açısından zengindir. Bu, ruh halini düzenleyen ve iyi duygular yaratan bir nörotransmitter olan serotonin seviyelerini arttırır.
Aslında, beyinde üretilen, depresyon ve ağrı duygularını geçici olarak bastıran bir nörotransmitter olan anandamid adı verilen kimyasal bir neden var.
Sanskritçe “mutluluk” kelimesinin bir türevidir ve çikolatayla ilgili ilginç şeylerden biri, sadece bu bileşiği üretmesi değil, aynı zamanda anandamidin “iyi tat” yönünü uzatan başka kimyasallar da içermesidir.
Bazı bilim adamları, feniletilamin ve teobrominin ruh halinde değişikliklere neden olabileceğine inanıyor. Feniletilamin, kan basıncının ve de kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Uyanıklık ve memnuniyet duygusu yaratır, böylece huzurlu bir his yaratır. Ancak, kısa bir artan duygu dönemini, düşük bir duygu dönemi takip eder. Teobromin, kakaoda doğal olarak bulunur ve bir antidepresan görevi görür, ancak hayvanlar için toksik olduğu bilinmektedir.
Çikolata yemek de kaygıya neden olabilir. Feniletilamin’in beyindeki kan damarlarının genişlemesine neden olarak baş ağrısına neden olduğu söylenir. Her ne kadar feniletilamin beyne ulaşıp ulaşmadığı hala tartışılsa da.
Ayrıca çikolata eğer hediye çikolata olarak gönderildiğinde hediye alıcısını oldukça mutlu etmektedir.
Bitter çikolata VS Beyaz çikolata
Bitter çikolata yemek sağlık üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Araştırmalar, bir bar (1,4 ons) bitter çikolata yemenin, strese neden olan hormon düzeylerini düşürebileceğini gösteriyor. Kakao çekirdeklerindeki flavanollerin yüksek antioksidan içeriği nedeniyle, bitter çikolata kardiyovasküler sağlık için fayda sağlar ve kan basıncını düşürür.
Ayrıca beyaz çikolata aynı sağlık yararlarına sahip değildir. 225 kalori ve bol miktarda şeker ve doymuş yağ içeren standart 1.4 onsluk bir bara sahip boş bir kalori kaynağıdır. Ancak çikolata içermediği için kafeinsiz olduğu için kafein hassasiyeti olanlar için idealdir.
Çikolata Yan Etkileri
Çikolatanın tatlı tadı hoş olsa da, bu besin açısından zengin yiyecekleri yemenin bazı sakıncaları vardır. Ancak çikolatanın, onu diyetiniz için kötü bir seçim haline getirebilecek bazı besinsel dezavantajları olduğu da unutulmamalıdır.
Alerjiler
Çikolataya veya temel bileşeni olan kakaoya karşı alerjimiz varsa, ona karşı alerjik reaksiyon gösterme olasılığımız daha yüksektir. Ancak çikolatada bulunan süt, buğday ve fındık gibi diğer maddeler de alerjiye neden olabilir.
Çikolataya duyarlılık ve çikolataya alerji 2 farklı durumdur. Kakao veya amino asit tiramin gibi diğer maddelere karşı hassasiyetiniz varsa, herhangi bir sorun yaşamadan biraz çikolata yiyebilirsiniz. Ancak çok miktarda yenirse, çikolata sindirim sisteminde veya vücudun diğer bölümlerinde reaksiyonları tetikleyebilir.
