Her organizmanın içinde kromozom adı verilen moleküller bulunur. Bu iplik benzeri yapılar genetik talimatlara sahiptir ve her insan hücresinde normalde 23 çift vardır. Mikroskop altında tabiri caizse, bu moleküller tarih kitaplarının yanlış olduğunu ispatlayabiliyor ve sahtekârlarla ilgili uzun zamandır süren gizemleri çözebiliyorlar. Belki de en şaşırtıcı keşifler, insan cinsiyet kromozomları X ve Y ile ilgilidir. Biri benzersiz kromozomdur, diğeri ise ölmektedir.
1-Başarısız Y
Y cinsiyet kromozomu erkek demektir. Ayrıca bebeklerin cinsiyetini belirleyen ana etkende de bulunur. Eğer Y geçilirse, ortaya çıkan XY bir erkek çocuğu getirir. XX kromozomları da kız oluşturur. Y, 4,6 milyon yılda neslinin tükenmesini öngören bir oranda azalmakta. Kromozom yeterince mutlu başladı. İlk memeliler 166 milyon yıl önce ortaya çıktığında, Y, X ile aynı büyüklükteydi. Her ikisi de aynı genleri içeriyordu. Diğer erkek memeliler, Y kromozomlarını çoktan kaybettiler. Ana şalter genleri basitçe başka bir kromozoma sıçradı. Ne yazık ki, bu yozlaşmayı yeniden başlattı. Yeni atanan cinsiyet kromozomu da tek bir kopya olarak çoğaldı.
2-Üçüncü Cinsiyet Etkisi
Uzun zamandır cinsiyetin kökeninin basit bir tarifi olduğu düşünülüyordu. Babam Y kromozomunu gönderirse, bebek erkekti. Aksi takdirde, bir kız. 2018 yılında, araştırmacılar X ve Y’nin ötesinde üçüncü bir etki keşfettiler. Başka bir kromozom değil, genetik bir düzenleyici idi. Bu şeyler daha önce “önemsiz DNA” olarak adlandırılan bir şeylerdi. Bununla birlikte, düzenleyiciler genlerin davranışını etkiler. Bir bebeğin cinsiyetini belirleme zamanı geldiğinde, yeni keşfedilen regülatör güçlü bir şekilde yükselir.
3-X Bilmecesi
Değişen sadece Y kromozomu değildi. Başlangıçta, dişi X diğer kromozomlara benziyordu. Nedense evrim bunu değiştirdi. X kromozomu mutasyona karşı oldukça dirençlidir ve hepsinin şaşırtıcı yanı, genleri az sayıda insan dokusunda aktiftir. 10 yıldan fazla bir süredir, bilim adamları X’in neden farklı olduğunu açıklayamadılar. 2016 yılında cevap gen ekspresyonu şeklinde göründü. Bu işlem genetik bilgiyi gözlemlenebilir özelliklere dönüştürür. Başka bir deyişle, X kromozomundaki genler birçok insan dokusunda eksprese edilmez.
4-Eski Erkek Darboğazı
Modern erkek genomu bir gizemi barındırıyor. 5.000 ila 7.000 yıl önce, çoğu erkeğin Avrupa, Asya ve Afrika’da ölmesine neden olduğu anlaşılıyor. Bu felaket her erkek için 17 kadın bıraktı. 2015 yılında tıkanıklığın yaşanmasından bu yana bazı bilim adamları doğal bir faktörün erkek çocukları etkilediğini öne sürdüler. Diğerleri, hiçbir şeyin ölmediğine inanıyor. İkinci teori, daha fazla sosyal güce sahip erkeklerin daha fazla çocuk ürettiğini ve bu yüzden yapmayanların genetiklerini lekelediği belirtiliyor.
5-Kraliyet Sadakatsizlik
2012’de, Kral III. Richard’ın kalıntıları İngiltere’deki bir otoparkta bulundu. Genetikçiler kimliğini doğruladı ve iki yıl sonra erkek kromozomun çizgisini takip etmeye karar verdi. Her şey yolunda giderse, hükümdarın babasının soyundan geldiğini iddia edenler nihayetinde şanlı iddialarını teyit ettirmek zorunda kalacaklar.
6-Yaratıcılık Kromozomu
Bazı insanlar müzik yaratmaya çalışır ve başarısız olur. 2016’da araştırmacılar kromozomlarda yaratıcılık aradılar. Bir özellik olarak, hiç kimse gerçekten yaratıcılığın ne kadar kalıtsal olduğunu ve e kadar öğrenilebileceğini bilmiyor. Finlandiya’da, bilim adamları müzik alanında eğitilmiş gençlerin eski nesillere göre müziğe adapte olma veya beste yapma eğilimlerinin çok fazla olduğunu fark ettiler. Çalışma, yaklaşık 300 genç müzisyeni yetenekleri hakkında sorguladı. Aynı zamanda genomları da analiz edildi. Araştırmacılar, bestecilerin doğum yeri olarak kromozom 4’ü izole ettiler. Ancak, genler sadece yeteneğin yüzde 30’unu oluşturuyordu. Bu durum anne ve babaları kemanları keklerden ayırt edemeyen müzisyenlere de umut veriyor. Çünkü müzikal yeteneğin yaklaşık yüzde 70’i özel çalışmalarla kazanılabilir.
7-Şempanzelerde Down Sendromu
Japonya’da, bir Kanako şempanzesi, Kyoto Üniversitesi tarafından işletilen bir tapınakta yaşıyor. Yedi yaşındayken görme yetisini kaybetti ve az gelişmiş dişlere sahip. 2014’te, 21 yaşındayken, rutin bir sağlık kontrolü, Kanako’nun da kalp problemi olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar daha fazla bilgi için kromozom analizi yaptığında, bir sürpriz buldular. Şempanze, trizomi 22 olarak bilinen bir durum olan üçüncü kromozom kopyasına sahipti. İnsanlarda, kromozom 21’in üçüncü bir kopyası trizomi 21 veya Down sendromuna neden olur. Bu koşullar aynı olmasa da benzerlikler vardır. Bu, genetik bozukluğun şempanzelerde tespit edilme sayısı şimdiye kadar yalnızca 2’dir. İnsanlarda ise doğan her 600 çocuktan birinde görülür.
8-X Kromozomu İnaktivasyonu
2006 yılında yapılan bir araştırmada, kadın X kromozomunun, erkeklerin eşcinsel partnerleri tercih etmesinde rol oynayabileceği tespit edildi. Araştırmacılar, 97’si eşcinsel oğlu olan 200 anneye baktılar. Tüm kadınlar “X kromozomu inaktivasyonu” için analiz edildi. Kadınlar XX imzasıyla tanımlanabilir, ancak yalnızca bir X çalışır. Her ikisi de “açık” ise, işin içine çok fazla genetik malzeme giriyor. Down sendromu da tam olarak budur. Bilim adamları iki ya da daha fazla eşcinsel oğlu olan 42 anneyi inceledi ve bu kadınların dörtte birinde aşırı derecede kromozomal kapanma görüldü. Genellikle, her iki X de kapanabilir. Bu her hücrede rastgele olur. Bu anneler her yerde aynı X’i etkisiz hale getirdi. Bu çok sıra dışı bir şeydi.
9-Kayıp Neandertal Y
Binlerce yıl önce, insanlar Neandertallerle iç içe geçmişlerdi. Bu ayrı insansı türlerin daha sonra neslinin tükendiği, ancak DNA’larının yüzde 4’üne kadar günümüz Afrika kökenli olmayan insanlarda var olduğu ortaya çıktı. 2016’da, Stanford Üniversitesi bilim adamları modern insanlarda X ve Y bağlantılı Neandertal genlerini aradı. Şaşırtıcı bir şekilde, bu olağandışı atadan gelen her gen, X kromozomlarından gelir.
10-Hess Hakkındaki Gerçek
Spandau cezaevinde 46 yıl geçirdikten sonra öldü. Neyse ki, bir şişe kan geride bıraktı. Örnek 1980’lerde yapılan rutin kontroller sırasında alınmış ve onun tek kalıntısı olmuştur. Çünkü adam öldükten sonra yakıldı. Modern araştırmacılar şişeyi mahkûmun Y kromozomunu incelemek için kullandılar. Hess’in kısa bir süre önce kan bağışlamayı kabul eden bir erkek akrabasını tespit ettiler. Y kromozomundaki genler yüzde 99,99 ile eşleşti ve Rudolf Hess’in gerçekten Spandau’da esir olduğunu kanıtlandı.